Historia pierogów ruskich
Pierogi to jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań kuchni polskiej, które na stałe wpisało się w naszą tradycję kulinarną. Mimo swojej nazwy, pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, a z regionów wschodniej Polski, które historycznie nazywane były Rusią Czerwoną (obecnie tereny wschodniej Małopolski i zachodniej Ukrainy).
Początki pierogów jako dania sięgają średniowiecza. Według legendy, do Polski przywiózł je św. Jacek Odrowąż w XIII wieku. Pierwsze wzmianki o pierogach w polskiej literaturze kulinarnej pojawiają się w XVII wieku, choć były one znane już wcześniej.
Pierogi ruskie, czyli pierogi z nadzieniem z ziemniaków i twarogu, zaczęły zyskiwać popularność dopiero w XIX wieku, kiedy ziemniaki stały się powszechnie dostępne w Polsce. Dzisiaj są one jednym z ulubionych dań Polaków i symbolem naszej kuchni na całym świecie.
"Pierogi są w polskiej kuchni tym, czym pasta we włoskiej - prostym, lecz genialnym daniem, które można przygotować na setki sposobów." Magdalena Gessler, polska krytyk kulinarny
Co sprawia, że pierogi ruskie są wyjątkowe?
Pierogi ruskie wyróżniają się spośród innych rodzajów pierogów kilkoma cechami:
- Połączenie twarogu i ziemniaków tworzy idealny balans smaków
- Dodatek smażonej cebuli nadaje głębi smakowej
- Ciasto na pierogi powinno być elastyczne, ale jednocześnie delikatne
- Można je podawać na wiele sposobów: z masłem, skwarkami, smażoną cebulką lub kwaśną śmietaną
- Dobrze przygotowane pierogi mają charakterystyczną, lekko chropowatą teksturę nadzienia
Przepis na pierogi ruskie
Składniki na ciasto:
- 500 g mąki pszennej (typ 500 lub 550)
- 1 jajko
- Około 250 ml ciepłej wody
- 1 łyżka oleju
- Szczypta soli
Składniki na farsz:
- 800 g ziemniaków (mączystych)
- 300 g białego sera (twarogu, półtłustego)
- 2 duże cebule
- 2-3 łyżki masła do smażenia cebuli
- Sól i pieprz do smaku
Do podania:
- Skwarki z boczku lub słoniny (opcjonalnie)
- Smażona cebulka
- Kwaśna śmietana
- Stopione masło
Przygotowanie ciasta na pierogi:
-
Przesiewanie mąki:
Przesiej mąkę do dużej miski, dodaj szczyptę soli i wymieszaj.
-
Łączenie składników:
W środku mąki zrób wgłębienie, wbij jajko, dodaj olej i stopniowo wlewaj ciepłą wodę, mieszając początkowo widelcem, a potem ręką.
-
Wyrabianie ciasta:
Wyrabiaj ciasto przez około 10-15 minut, aż stanie się elastyczne i gładkie. Jeśli ciasto jest zbyt suche, dodaj więcej wody, jeśli zbyt lepkie - dosyp trochę mąki.
-
Odpoczynek ciasta:
Uformuj z ciasta kulę, przykryj ściereczką lub folią spożywczą i odstaw na 30 minut w chłodne miejsce, aby "odpoczęło".
Przygotowanie farszu:
-
Gotowanie ziemniaków:
Obierz ziemniaki, pokrój na mniejsze kawałki i ugotuj w osolonej wodzie do miękkości (około 20 minut).
-
Przygotowanie cebuli:
W międzyczasie obierz i posiekaj drobno cebulę. Na patelni rozgrzej masło i smaż cebulę na złoty kolor. Ważne, aby nie przypalić cebuli, bo nada goryczki farszu.
-
Przecieranie ziemniaków:
Ugotowane ziemniaki odcedź i jeszcze gorące przełóż do miski. Rozgnieć je tłuczkiem do ziemniaków lub przepuść przez praskę. Ważne, aby masa była gładka, bez grudek.
-
Łączenie składników farszu:
Do przestudzonych ziemniaków dodaj pokruszony twaróg i przesmażoną cebulę wraz z masłem. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Dokładnie wymieszaj wszystkie składniki.
-
Studzenie farszu:
Odstaw farsz do przestudzenia. Zimniejszy farsz będzie łatwiejszy do nakładania na ciasto.
Formowanie i gotowanie pierogów:
-
Rozwałkowanie ciasta:
Po odpoczynku ciasta, podziel je na kilka części (łatwiej się pracuje z mniejszymi porcjami). Rozwałkuj cienko na podsypanej mąką powierzchni na grubość około 2-3 mm.
-
Wycinanie kółek:
Za pomocą szklanki lub okrągłej foremki wytnij kółka o średnicy około 7-8 cm.
-
Napełnianie pierogów:
Na środek każdego kółka nałóż łyżeczką porcję farszu (około 1-1,5 łyżki). Uważaj, aby nie nakładać zbyt dużo, bo pierogi mogą się rozerwać podczas gotowania.
-
Zlepianie pierogów:
Złóż ciasto na pół, obejmując farsz, i dokładnie sklej brzegi, zaciskając je palcami. Możesz dodatkowo ozdobić brzegi, zaciskając je widelcem lub formując falbanki.
-
Gotowanie pierogów:
W dużym garnku zagotuj osoloną wodę. Wrzucaj pierogi partiami (około 10-15 sztuk jednocześnie, w zależności od wielkości garnka). Po wypłynięciu pierogów na powierzchnię, gotuj je jeszcze przez 2-3 minuty. Wyjmuj łyżką cedzakową na talerz.
Podawanie i przechowywanie pierogów
Pierogi ruskie można podawać na kilka sposobów:
- Tradycyjnie: ze skwarkami z boczku i smażoną cebulką
- Na lekko: z odrobiną stopionego masła i posiekanym koperkiem
- Z kwaśną śmietaną: idealne dla miłośników kremowego smaku
Ugotowane pierogi najlepiej smakują świeże, ale można je też przechować:
- W lodówce do 3 dni, szczelnie przykryte
- W zamrażarce do 3 miesięcy - najlepiej zamrażać surowe, ułożone na tacy tak, aby się nie stykały
Aby odgrzać pierogi, możesz:
- Podgrzać je w wodzie (około 2 minuty)
- Podsmażyć na patelni z masłem do lekkiego zrumienienia
- Odgrzać w mikrofali (około 2 minuty, przykryte wilgotnym ręcznikiem papierowym)
Wskazówki dla idealnych pierogów ruskich
- Ciasto powinno być elastyczne i nieco lepkie, ale nie powinno przyklejać się do rąk. Jeśli tak się dzieje, dosyp trochę mąki.
- Niektórzy dodają łyżkę kwaśnej śmietany do ciasta, co czyni je bardziej elastycznym.
- Twaróg najlepiej zmielić w maszynce do mięsa lub rozgnieść widelcem - nie powinien być zbyt mokry.
- Dla głębszego smaku, do farszu można dodać szczypiorek lub majeranek.
- Aby pierogi nie sklejały się po ugotowaniu, możesz polać je odrobiną rozpuszczonego masła.
- Jeśli zamierzasz zamrażać pierogi, nie gotuj ich wcześniej - zamrażaj surowe, na lekko oprószonej mąką tacy.